Geluid is schadelijk voor het gehoor als de dagdosis van 80 dB(A) wordt overschreden. De dagdosis is de hoeveelheid geluid waaraan een werknemer tijdens een 8-urige werkdag wordt blootgesteld. De hoogte van de dagdosis wordt niet alleen bepaald door het geluid van de werkzaamheden die een medewerker zelf uitvoert, maar ook door het omgevingsgeluid. Denk aan het geluid van machines op de afdeling en het geluid van werkzaamheden van collega’s.
De dagdosis van het geluid wordt bepaald door twee factoren:
Belangrijk om te beseffen is dat een dagdosis van 80 dB(A) als snel bereikt is. Met alleen twee minuten slijpen of blazen met een persluchtpistool (gemiddeld 100 dB(A)) is de dagdosis van 80 dB(A) al bereikt!
Het belangrijkste risico van schadelijk geluid is gehoorschade. Gehoorschade treedt geleidelijk op. De eerste belangrijke signalen zijn tijdelijk gehoorverlies en oorsuizingen. Bij onherstelbare schade aan de haarcellen is het gehoorverlies blijvend. Als het gehoor minder wordt, kan dat ook leiden tot lichamelijke en psychische reacties zoals hartkloppingen, nerveusheid, slecht slapen, prikkelbaarheid, verhoogde bloeddruk, vermoeidheid, maag/darmstoornissen. Gehoorschade door lawaai is nooit meer te genezen.
Bij geluidsniveaus boven de 85 dB(A) zijn medewerkers verplicht gehoorbescherming te dragen. Vanaf 80 dB(A) moet aan medewerkers gehoorbescherming verstrekt worden. Er zijn diverse gehoorbeschermingsmiddelen, zoals wegwerp oordopjes, oorkappen en otoplastieken (op maat gemaakte gehoorbescherming).
Een vuistregel om vast te stellen of er sprake is van schadelijk geluid: als je elkaar op een meter afstand niet goed kunt verstaan zonder stemverheffing, is er sprake van schadelijk geluid.
Tijdens de werkzaamheden moet beoordeeld moet worden of er sprake is van schadelijk geluid (> 80 dB(A)). Als dit zo is, is de werkgever verplicht de blootstelling van het geluid uitgebreider te beoordelen.
Om snel en effectief de blootstelling aan schadelijk geluid vast te stellen, heeft 5xbeter de Verbetercheck Schadelijk geluid ontwikkeld. De Verbetercheck is een digitaal instrument dat ook aanbevelingen en oplossingen bevat voor de aanpak van schadelijk geluid.
De Verbetercheck Schadelijk geluid is als arbocatalogus positief getoetst door de Nederlandse Arbeidsinspectie, wat betekent dat daarmee de blootstelling aan geluid beoordeeld mag worden.
In de Verbetercheck Schadelijk geluid zijn voor veel geluidbronnen maatregelen opgenomen die het geluid kunnen verminderen. In het Plan van Aanpak kan het effect van deze maatregelen op de dagelijkse geluidsblootstelling van de medewerker direct worden doorgerekend. Voor diverse geluidsreducerende maatregelen wordt verwezen naar factsheets. In deze factsheets worden deze maatregelen verder toegelicht.
In de metaalbranche is schadelijk geluid vrijwel altijd aanwezig. De gevolgen van blootstelling hieraan door het niet consequent dragen van gehoorbescherming gaan geleidelijk en worden daardoor vaak niet direct opgemerkt. Op een bepaald moment merk je dat je minder goed kunt horen dan voorheen. Het is in die zin echt een ‘sluipmoordenaar’. Het is daarom heel belangrijk dat werknemers worden voorgelicht over de risico’s van schadelijk geluid en hoe zich hiertegen te beschermen. Gehoorschade door lawaai is immers nooit meer te genezen!