Pilot van 5xbeter en TNO om luchtkwaliteit te bewaken met sensoren
28 november 2023
5xbeter onderzoekt met TNO hoe sensoren kunnen waarschuwen voor slechte luchtkwaliteit op de werkplek. Dat gebeurde in de vorm van een pilot tijdens de metingen van de uitstoot bij aluminiumlassen. Verbetercoach Pim Berends vertelde er tijdens een TNO-webinar op 7 november over.
Sommige bedrijven controleren de luchtkwaliteit al. Dat doen ze bijvoorbeeld door de blootstelling aan lasrook te meten met pompjes die lucht aanzuigen over een filter. Vervolgens wordt het filter geanalyseerd. De resultaten worden getoetst aan de grenswaarde. Voor het uitvoeren en interpreteren van de metingen is een arbeidshygiënist nodig.
Sensoren zijn goedkoper, en een bedrijf kan ze zelf bij elke werknemer inzetten. De meetgegevens kunnen realtime uitgelezen worden. Daardoor kun je direct ingrijpen bij piekblootstellingen. De meetgegevens kunnen ook worden gebruikt voor bronopsporing en om trends in kaart te brengen: wordt de luchtkwaliteit beter of slechter. Dat helpt om werknemers bewust te maken van risico's.
Eerste ervaringen
Verbetercoach Pim Berends was betrokken bij de pilot. Hij is positief: ‘De sensoren zijn makkelijk te dragen en de gegevens lijken een goed beeld te geven. Je kunt onderscheid maken tussen de blootstelling van lassen en bijvoorbeeld slijpen. Met voldoende contextinformatie kun je ook kijken welke werkwijzen meer of minder blootstelling veroorzaken of achterhalen of lassers hun afzuiging gebruiken.’
Kritische kanttekeningen heeft Berends ook. ‘De resultaten komen in een grafiek. De dagblootstelling kun je nog niet aflezen in mg/m3. En bij de pilot zorgde TNO voor een dashboard, dat kan nog wel wat overzichtelijker.’
Verder ontwikkelen
Sensoren hebben dus potentie, maar de werkwijze moet verder ontwikkeld worden. De gegevens van sensoren zijn nog niet te gebruiken voor een vergelijking met de grenswaarde. Eerst moet de betrouwbaarheid onderzocht worden door tegelijkertijd de klassieke metingen uit te voeren. De sensoren worden door de producenten wel gekalibreerd, maar voor gebruik in de buitenlucht.
TNO wil nu (potentiële) gebruikers vragen naar hun input: welke ervaringen heb je al met sensoren? Onder welke voorwaarden wil je ermee werken. In het webinar werd al gevraagd of de Nederlands Arbeidsinspectie de sensorgegevens accepteert. TNO zal daarover met de NLA in gesprek gaan. Ook wordt er gewerkt aan een handleiding voor bedrijven om sensoren op een ethische manier te gebruiken.
Meer weten of input leveren?
Vragen over de pilot? Stel ze aan Pim Berends. Meer informatie over de pilot en over gezonde lucht op het werk vind je op de website van TNO:
Heb je zelf ervaringen met sensoren, of wil er je meer over weten, bijvoorbeeld over het dashboard dat TNO ontwikkelde? Neem dan contact op met Jody Schinkel. Ook de presentatie van 7 november is bij hem op te vragen.