De Werkgroep Lasrook helpt blootstellingsmetingen bij individuele bedrijven overbodig maken
18 november 2022
De Verbetercheck Lasrook wordt onderhouden door een werkgroep met 2 arbo-experts. Wat komt daarbij kijken? En hoe kunnen bedrijven helpen zorgen dat de Verbetercheck bruikbaar is in de praktijk? Werkgroeplid Jody Schinkel vertelt.
Hoe wordt de Verbetercheck Lasrook actueel gehouden?
‘De Verbetercheck is gebaseerd op lasrookmetingen verzameld op de werkvloer. Binnen de werkgroep beoordelen we of de metingen compleet en actueel zijn. Deze inzichten implementeren we in de Verbetercheck Lasrook.
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) toetst de Verbetercheck minstens eens per 6 jaar en bij veranderingen in de wetgeving. Vanuit de werkgroep is er dan overleg met de NLA en beoordeeld de NLA of de Verbetercheck voldoet of dat er aanpassingen moeten komen. Wanneer er aanpassingen nodig zijn verzamelen we de gegevens en worden de aanpassingen ingebouwd. Als de NLA vindt dat de Verbetercheck voldoet, mogen de bedrijven die de Verbetercheck Lasrook gebruiken om de risico’s tijdens lassen in kaart te brengen en te beheersen en hoeven ze zelf geen metingen meer te doen.
De afgelopen jaren hebben we veel nieuwe gegevens verzameld en ingebouwd in de Verbetercheck Lasrook. Nu die is goedgekeurd hebben we ruimte voor nieuwe onderzoeksvelden.’
Wat hebben bedrijven aan de Verbetercheck Lasrook?
‘Ze moeten de risico’s van lasrook in kaart brengen, maar het zou erg veel tijd en geld kosten als ze dat allemaal zelf moeten gaan meten. De Verbetercheck maakt dat werk grotendeels overbodig met een voorspellend model. De Werkgroep Lasrook heeft de taak om te zorgen dat dit instrument is gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten, voldoet aan de wetgeving en begrijpelijk en bruikbaar is op de werkvloer.
Hoe bepaal je met de Verbetercheck of je veilig last?
‘Het bedrijf hoeft alleen te beantwoorden met welke technieken en onder welke omstandigheden ze lassen. De Verbetercheck voorspelt met de antwoorden wat de blootstelling is. Die wordt vergeleken met in Nederland geldende grenswaarden. De uitkomst wordt weergegeven met kleurcodes: groen is acceptabel en rood is onacceptabel. Bij code rood moet je maatregelen nemen om de blootstelling te verlagen. De Verbetercheck geeft daarvoor advies. De verbetercoaches kunnen je helpen bij het uitvoeren ervan.’
En als bedrijven andere lastechnieken toepassen?
‘We kregen de laatste tijd steeds meer vragen over laser- en aluminiumlassen. Toen bleek dat een aanzienlijk deel van de achterban daar behoefte aan had, besloten we daar een project voor op te zetten. Dat is het mooie spel tussen achterban en werkgroep. We weten nog niet welke blootstellingen er zijn, dus moeten er nieuwe metingen gedaan worden. Dat besteedt de werkgroep uit aan onafhankelijke kennisinstellingen zoals TNO. Ik heb dat soort studies in het verleden zelf wel gedaan, dus ik weet wel hoe dat eruitziet.
Kijken jullie ook naar de kennis van andere onderzoeksinstituten?
‘Sinds 2018 werken we samen met een projectgroep van de Duitse overheid met zo’n 150 experts. Die waren net als wij een voorspellend model aan het maken. We verwachtten dat de werkomstandigheden in beide landen vergelijkbaar zijn. Die samenwerking bouwen we nu uit. Ik neem deel aan hun overleggen, en neem nieuwe inzichten mee naar de werkgroep. Dan proberen we daar ook in Nederland pilots mee op te zetten.’
Hebben jullie nog meer opgestoken van de Duitsers?
‘In Duitsland doen ze ook veel pilots over hoe je kan zorgen dat er minder lasrook vrijkomt. Ze experimenteren met andere schermgassen en lastorches. In Nederland wordt steeds meer gewerkt met in de lastoorts geïntegreerde afzuiging. Er wordt nog niet zoveel gedaan om intrinsiek minder rook te produceren. Dat zou wel beter zijn. Volgens de wet is de volgorde: minder rook produceren, beter rook afzuigen en dan pas de werknemer beschermen met overdrukkappen.’
Wat is er bijzonder aan de aanpak van 5xbeter?
‘Er zijn wel meer sectoren waar je gebruik kunt maken van instrumenten om risico’s te inventariseren en beheersen. Maar bij mijn weten zijn die generieker, terwijl de Verbeterchecks helemaal zijn toegesneden op de metaalsector. En wat helemaal uniek is: hier is een continue feedbackloop tussen achterban en werkgroepen. De Verbetercoaches komen op de werkvloer en brengen de vragen en wensen die ze daar horen bij de werkgroepen in. Het zou mooi zijn als we nog meer vanuit de praktijk worden gevoed met wensen en vragen van bedrijven. Dus als je iets mist in de Verbetercheck of als iets niet duidelijk is: trek aan de bel!’
Jody Schinkel studeerde milieuhygiëne in Wageningen en promoveerde bij TNO op modellen om de blootstelling aanstof en chemische stoffen in te schatten. Naast zijn baan bij TNO werkt hij sinds 4 jaar als expert voor 5xbeter om de Verbeterchecks Lasrook en Gevaarlijke stoffen te onderhouden.